W najbliższą sobotę, 29 marca ok. 12:00 będzie można zaobserwować częściowe zaćmienie Słońca. W Polsce zaćmienie będzie najlepiej widoczne w północno-zachodniej części kraju, a jego kulminacja nastąpi o godzinie 12:28. Choć może być to spektakularne wydarzenie, z punktu widzenia systemu elektroenergetycznego, ma ono również swoje konsekwencje.

Zaćmienie Słońca może wpłynąć na poziom generacji energii z fotowoltaiki, a tym samym na pracę krajowego systemu elektroenergetycznego. Obecnie łączna moc zainstalowanych źródeł fotowoltaicznych w Polsce wynosi 21,6 GW, co czyni je istotnym elementem w krajowym miksie energetycznym. W związku z tym obserwowanie tego zjawiska nie tylko z perspektywy astronomicznej, ale również energetycznej, może okazać się fascynujące.

Prognozy i przygotowanie systemu

Jako operator systemu przesyłowego, Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE) biorą pod uwagę takie zjawiska jak zaćmienie Słońca w swoich analizach i planach pracy. Zjawiska takie mogą powodować chwilowe odchylenia w produkcji energii z fotowoltaiki, co w konsekwencji wpływa na zbilansowanie systemu elektroenergetycznego.

– Tego typu zdarzenia zawsze uwzględniamy w planie pracy na podstawie własnych analiz, jak i otrzymanych od dostawcy prognoz dotyczących OZE, w tym wypadku fotowoltaiki. Musimy zbilansować wszelkie odchylenia od planu pracy czy generacji. W podobnych sytuacjach wykorzystujemy rezerwy mocy jednostek wytwórczych, co pozwala nam na elastyczne dostosowanie systemu – mówi Tomasz Barlik, ekspert z Departamentu Zarządzania Systemem w Polskich Sieciach Elektroenergetycznych.

Wpływ na Polskę i inne kraje

Warto zaznaczyć, że podobne zaćmienie może mieć znacznie większy wpływ na kraje o większym zainstalowanym potencjale fotowoltaiki. Takie jak Hiszpania, Portugalia czy Niemcy, gdzie moce te osiągają kilkadziesiąt gigawatów (w Niemczech około 100 GW). W tych krajach zmiana w generacji energii może być bardziej odczuwalna, a reakcje na to zjawisko muszą być szczególnie szybkie.

Dla Polski, według prognoz, różnica w generacji energii z fotowoltaiki w czasie zaćmienia może wynieść około 1000 MW w porównaniu do prognoz bez zjawiska zaćmienia. Choć ta wartość może wydawać się spora, eksperci podkreślają, że w przypadku Polski nie ma powodu do dużych obaw.
– Znając maksymalny czas trwania zaćmienia, możemy spokojnie zarządzać tym zjawiskiem – mówi ekspert PSE. – Największym wyzwaniem są gwałtowne zmiany na początku i na końcu zjawiska, ponieważ są one najtrudniejsze do zbilansowania w systemie elektroenergetycznym.

Rezerwy mocy i elastyczność systemu

Na szczęście, PSE dysponują odpowiednimi rezerwami mocy i elastycznością, by poradzić sobie z tego rodzaju zmiennościami. Dzięki wcześniejszym analizom oraz prognozom, możliwe będzie szybkie dostosowanie poziomu wytwarzania energii w innych źródłach, aby zapewnić stabilność systemu. Gwałtowne zmiany w generacji fotowoltaicznej mogą zostać skompensowane przez inne źródła energii, w szczególności elektrownie szczytowo-pompowe, które działają w rezerwie.

Zjawiska takie jak częściowe zaćmienie Słońca, choć zaskakujące, stanowią doskonały przykład na to, jak dynamiczny i elastyczny musi być system elektroenergetyczny, aby sprostać nieprzewidywalnym wyzwaniom. Dzięki nowoczesnym technologiom prognozowania oraz odpowiednim rezerwom mocy, jesteśmy w stanie zapewnić stabilność i bezpieczeństwo energetyczne, niezależnie od zmieniających się warunków.